نگاهی به نیروی هوایی کشور ترکیه

نیروی هوایی ترکیه (به ترکی استانبولی: Türk Hava Kuvvetleri) بخشی از نیروهای پنج‌گانهٔ مسلح ترکیه است. این نیرو از شعبه‌های اصلی مسلح این کشور بوده و یکی از بزرگ‌ترین نیروهای هوایی در سطح جهان است. نیروی هوایی ترکیه با بیش از ۹۳۰ هواپیما، پس از نیروهای هوایی ایالات متحدهٔ آمریکا و پادشاهی بریتانیا، سومین نیروی قدرتمند ناتو به‌شمار می‌رود. این نیرو توانایی کارکردهای بین‌الملی و مانورهای مختلف در سطح همهٔ قاره‌های جهان را داراست. هم‌اکنون فرماندهی نیروی هوایی ارتش ترکیه برعهدهٔ «حسن آکسای» است. نیروی هوایی ترکیه مابین تاریخ ژوئن ۱۹۰۹ تا ژوئن ۱۹۱۱ تأسیس شده‌است. پس از تأسیس این نیرو، گردان‌های پرواز آن در جنگ‌های بالکان و جنگ جهانی اول شرکت کردند؛ به‌طوری که در دسامبر سال ۱۹۱۶، نیروی هوایی ترکیه تعداد ۹۰ هواپیمای فعال را به خود اختصاص داده بود. پس از پایان‌یافتن جنگ جهانی و در سال ۱۹۱۹، بخش از این نیرو منحل شده و بعد از آن نیز توسط وزارت جنگ ترکیه بسته شد. ولی برخی از افسران و درجه‌داران ترک برای ابقای این نیروی هوایی تلاش زیادی کردند و هواپیماهای باقی‌مانده از جنگ جهانی اول را در واحدهای جدیدی سازماندهی کردند. این واحدها در شهرهای ازمیر، استانبول، الازیغ، دیاربکر و قونیه راه‌اندازی شدند. در سال ۱۹۴۴، صنایع هوافضای ترکیه تأسیس شد و این کشور شروع به تولید هواپیمای جنگنده به‌طور موضعی زیرنظر مجوز «tal» کرد که شامل جمعی از هواپیماهای اف-۱۶ فایتینگ فالکن بود. ترکیه در همین زمینه دست به خرید ۲۴۰ فروند اف-۱۶ نوع «اس» از ایالات متحدهٔ آمریکا زد

پیدایش نیروی هوایی ترکیه به سال ۱۹۰۹ باز میگرددو در این سال نیروی هوایی امپراطوری عثمانی تشکیل شد. از ان زمان تاکنون این نیرو در جنگ های زیادی شرکت کرده است که از جمله انها میتوان به جنگ بالکان؛ جنگ جهانی اول، جنگ کره ؛ جنگ قبرس ، عملیات در شمال عراق و … غیره اشاه کرد 

جنگنده ها: 

در سال ۱۹۸۴ صنایع هوافضای ترکیه(TAI) تاسیس شد و ترکیه شروع به ساخت جنگنده در خاک خود کرد. از جمله میتوان به ساخت ۲۳۲ فروند F-16 (blok 30/40/50) برای نیروی هوایی ترکیه اشاره کرد. ترکیه همچنین ۸ فروند F-16 به صورت اماده از امریکا گرفته بود که تعداد F-16 های این کشور را به ۲۴۰ میرساند. “صنایع هوا فضای ترکیه” هم اکنون برنامه ای برای ساخت ۳۰ فروند F-16 Blok 50+ . همچنین ارتقای F-16 های قدیمی خود را دارد. F-16 های تولیدی TAI تنها به نیروی هوایی ترکیه فروخته نمیشود بلکه مشتریانی نیز در خاورمیانه دارد. از جمله انها نیروی هوایی مصر است. TAI مجموعا ۴۶ فروند F-16 برای نیروی هوایی مصر ساخته است. ترکیه یکی از ۵ کشوری است که F-16 را در خاک خود تولید میکند. 
در سال ۲۰۰۲ ترکیه به پروژه ی JSF (Joint Strike Fighter) پیوست و ۲۵ ژانویه ۲۰۰۷ این کشور توافق ساخت قسمتی از این جنگنده را در خاک خود امضا کرد. ترکیه هم اکنون سفارش ۱۱۶ فروند F-35A Lighting II را در ارائه داده است 

سوخت رسان ها: 

در سال ۱۹۹۴ نیروی هوایی ترکیه ۲ فروند هواپیمای سوخت رسان KC-135R را از نیروی هوایی امریکا اجاره کرد. همچنین قرارداد خرید ۷ فروند KC-135R را نیز امضا کرد و پس از تحویل انها دو فروند KC-135R اجاره ای را به امریکا پس داد 
ترکیه همچنین در پروژه ی A400M شرکت دارد.A400M یک هواپیمای تاکتیکی سنگین است که میتواند به صورت ترابری یا سوخت رسان به خدمت دراید. ترکیه سفارش خرید ۱۰ فروند A400M را ارائه کرده است .

آواکس: 

ترکیه سفارش ۴ فروند بوئینگ ۷۳۷ را ارائه داده است. مقرر شده است تا تغییرات لازم برای تبدیل این هواپیما به اواکس توسط TAI(صنایع هوافضای ترکیه) انجام شود. 
ترکیه در ۴ ژوئن امسال نخستین فروند از این هواپیماها را به اواکس تبدیل کرد .

ساختار: 
مرکز فرماندهی این نیرو در انکارا قرار دارد.فرمانده فعلی این نیرو ژنرال Aydoğan Babaoğlu است 
تعداد اسکادران های این نیرو به این ترتیب است 
۱۹ اسکادران شکاری 
۱ اسکادران شناسایی 
۶ اسکادران اموزشی 
۶ اسکادران ترابری 
۱ اسکادران سوخت رسان 
و ۶ گردان موشک زمین به هوا(SAM) 

تیم اکروجت ستاره های ترک: 

ستاره های ترک (Turkish Stars) نام تیم اکروجت نیروی هوایی ترکیه است.این تیم در ۷ نوامبر ۱۹۹۲ تاسیس شد و در ۱۱ ژانویه ۱۹۹۳ به عنوان Turkish Stars نامگذاری شد. این تیم همیشه با ۸ فروند جنگنده ی F-5E پرواز میکند. در مجموع ۱۴ فروند جنگنده ی F-5E در اختیار این تیم قرار دارد…

نیروی هوایی ترکیه همکنون دارای ۱۳ پایگاه هوایی در سراسر  خاک این کشور  است.این ۱۳ پایگاه عبارت است از پایگاه هوایی ایکینچی که در انکارا قرار دارد و محل استقرار جنگنده های اف۱۶ است.

پایگاه هوایی بالیکسیر  که در غرب این کشور در شهر بالیکسیر  قرار دارد  و محل استقرار جنگنده های اف۱۶ و بالگرد های کوگارد است.

پایگاه هوایی باندیرما که شمال غرب این کشور  در نزدیکی تنگه بوسفور قرار دارد و محل استقرار  جنگنده های اف۱۶ و بالگرد های کوگارد است.

پایگاه هوایی چیگلی در جنوب غرب ترکیه در نزدیکی دریایی مدیترانه قرار دارد که محل استقرار  یگان های  اموزشی مجهز به جت اموزشی  تی ۳۸ و همچنین   هواپیما های  ترابری است.

فرودگان دیاربکر در مرکز شهر دیاربرک در مرکز این کشور (نزدیک به جنوبی شرق این کشور) که محل استقرار اف۱۶ و بالگرد های کوگارد است.

پایگاه هوایی  ارهاچ مالاتیا که در مرکز این کشور و تقریبا  در جنوب این کشور قرار دارد  و محل استقرار  جنگنده های اف۴ فانتوم و ترمینتاور و بالگرد های کوگارد است.

فرودگاه اریکلت که در مرکز این کشور  در نزدیکی شهر قیصریه قرار دارد و محل اسقرار هواپیماهای ترابری است

فرودگاه اسکی شهر که در شهر اسکی شهر در مرکز ترکیه متمایل به شمال غرب ترکیه قرار دارد و محل استقرار  جنگنده های فانتوم، ترمیناتور و نسخه شناسایی فانتوم است.

پایگاه هوایی گازیمیر که در غرب این کشور  در نزدیکی  دریایی مدیترانه قرار دارد  و محل استقرار هواپیماهای اموزشی تی۳۳ و یگان های ترابری است.

پایگاه هوایی اینجرلیکس که در ادنا در جنوب کشور شکور در کنار دریایی مدیترانه  قرار دارد و محل استقرار  چندین اسکادران مختلف ارتش امریکا می باشد و خود ارتش ترکیه  نیز در انجا جنگنده اف۱۶ مستقر  کرده است

فرودگاه قونی در مرکز این کشور متمایل به جنوب غربی که محل استقرار اواکسها و فانتوم می باشد.

فرودگاه اماسیا مرزیفون در شمال این کشور که محل استقرار جنگنده های اف۱۶ می باشد.

هواپیماهای جنگنده و ترابری نظامی نیروی هوایی ترکیه: 

هواپیماهای جنگنده: 
F-16 C/D: 218 فروند. این F-16 ها از بلاک ۳۰/۴۰/۵۰ بوده و قرار است همگی به بلاک ۵۰+ ارتقا یابند. 
F-4E Terminator : 52 فروند (قابلیت های هوا به زمین ان توسط صنایع هوا فضای اسراییل ارتقا یافته است) 
F-4E Phantom II : 71 فروند(قابلیت های هوا به هوای ۴۸ فروند از انها توسط صنایع هوافضای ترکیه ارتقا یافته است( 
RF-4E Phantom II: 32 فروند 
F-5 2000: 43 فروند( توسط صنایع هوا فضای اسراییل ارتقا یافته اند) 
F-5A/B Freedom Fighter: 22 فروند 
NF-5 A/B: 14 فروند( در اختیار تیم اکروجت ستاره های ترک)

ترابری: 
C-130B/E Hercules : 13 فروند 
C-160T Transall: 19فروند 
CN 235-100M: 50 فروند 
هواپیماهای حمل و نقل های تشریفاتی VIP 
Airbus A319-115X : 1 فروند 
Grumman Gulfstream-IV : 3 فروند 
Cessna 550 Citation II: 2 فروند 
Cessna 560 Citation V : 2 فروند 
Cessna 650 Citation VII : 2فروند 
Beech King Air 200 : 1 فروند 
سوخت رسان 
KC-135R-CRAG Stratotanker : 7 فروند 
اواکس 

B-737-700 AEW&C MESA : 4 فروند 

بدون سرنشین ها: 
MQ-9 Reaper : 4 فروند 
Heron: 10 فروند 
RQ/MQ 1 Predator: 1 فروند 
RQ-7 Shadow 600: 6 فروند 
Aerostar : 3 فروند 
IAI Searcher II : 1 فروند 
I-GNAT : 16 فروند 
GNAT 750: 6 فروند 
Harpy: 107 فروند 
هواپیماهای آموزشی: 
T-38A Talon : 69 فروند 
Cessna T-37B/C: 61 فروند 
Aermacchi SF-260D : 38 فروند 
T-41D Mescalero: 26 فروند 

بالگردها: 

AS 532UL Cougar Mk1: 20 فروند 
Bell UH-1H Iroquois:19 فروند 

موشک های هوا به هوا: 
AIM-120C AMRAAM: 107 تیر(در حال تحویل( 
AIM-120A/B AMRAAM: 341 تیر 
AIM-7E Sparrow :367 تیر 
AIM-9X Sidewinder : 457 تیر 
AIM-9B Sidewinder: 210تیر 
AIM-9M Sidewinder :500 تیر 
AIM-9L/I Sidewinder: 640 تیر 
AIM-9S Sidewinder: 310 تیر 
AIM-9P3 Sidewinder : بیش از ۷۵۰ تیر 

تسلیحات هوا به زمین: 

AGM-88B HARM: 95 تیر 
AGM-142 Popeye/Have Nap: 99 تیر 
AGM-84K SLAM-ER: 50 تیر 
AGM-154A-1 JSOW Block-II: 50 تیر 
AGM-154C JSOW-C / Broach: 54 تیر 
AGM-65G1 Maverick IIR: 274 تیر 
AGM-65A/B Maverick: 550 تیر 
GBU 8/B HOBOS: 200 تیر 
GBU 10/12 Paveway I-II: 1200 تیر 
CBU 105 Sensor Fuzed Bomb: نامشخص 
BLU-107 Durandal : 523 تیر 
سامانه های پدافندی: 
-Hawk XXI (HAWK-21 48 واحد 
MIM-14B Nike Hercules: 72 واحد 
Rapier FSB1: 86 واحد 
Zipkin KMS: 32 واحد 
FIM-92C Stinger RMP: 108 واحد 
همچنین در نمایشگاه دفاعی امسال که در ترکیه برگزار شد ترکیه اعلام کرد که دیگه نیازی به فانتوم های ۳۲ ساله اش ندارد و می خواهد آنهارا با اف۳۵ که جدیدا به آمریکا سفارش داده جایگزین کند.

اف۳۵ لایتینگ

در جولای سال ۲۰۰۲  ترکیه هفتمین شریک  برنامه اف۳۵ شد. در سال ۲۰۰۹ ترکیه طی قرار داد با لاکهید  با هزینه ۱۱ میلیارد  دلار  خواهان خرید ۱۱۶ فروند اف۳۵ ای نسخه متعارف نیروی هوایی شد. البته این قرار داد بسته نشد بلکه ترکیه اعلام کرد خواهان خرید این تعداد است .اف۳۵ ها قرار است در همان صنایع هوا فضای ترکیه یا همان TAI تولید شود و از طرفی این صنایع دومین تولید کننده بزرگ بدنه اف۳۵ است و قرار است این بدنه  برای کشورهای دیگر نیز ساخته شود. البته در برنامه اف۳۵ ترکیه  چند مشکل پیش امد.

هنگامی که در سال ۲۰۰۷ ترکیه  ۳۰ فروند اخر اف۱۶  خود را سفارش داد بین ترکیه و امریکا مشکلاتی به وجود امد که باعث  شد برخی قطعات برای تولید اف۱۶ به ترکیه برای مدتی داده نشود این مسئله باعث شد ترکیه از ترس  پیش امدن مشکلی مشابه دست به اصلاحاتی  در قرار داد زد . از طرفی  با افزایش   هزینه اف۳۵ ترکیه اعلام کرد ممکن است تعداد کل به ۱۰۰ فروند کاهش یابد و از سوی دیگر  ترکیه همان مشکلی را دارد که دیکر  مشتریان اف۳۵ دارند  و ان عدم قبول دادن کدهای رادار اف۳۵ به مشتریان است . ترکیه چندین دور  مذاکره با امریکا سر این مسئله انجام داد  ولی امریکا راضی نشد . ولی در نهایت در سال ۲۰۱۲  بخشی از سفارش اف۳۵ ها را داد و در سال ۲۰۱۵ تولید بدنه اف۳۵ های خود را در داخل اغاز کرد.  قرار است تا  اوائل  سال ۲۰۱۷  اولین سری اف۳۵ های خود را تحویل بگیرد اگرچه تا اوائیل سال ۲۰۱۶ دو فروند اف۳۵ را برای ارزیابی عملیاتی وارد خدمت خواهد کرد

ترکیه بین ۱۰۰ تا ۱۱۶ فروند اف۳۵ را تحویل خواهد گرفت البته ممکن است سفارش افزایش نیز یابد ولی ترکیه  بخشی از این برنامه است و بدنه را تولید خواهد کرد. همچنین  ترکیه بخشی از تولید کننده سلاح اف۳۵ نیز خواهد بود

پدافند هوایی

موشک پدافند  هوایی هاوک: هاوک در حالی حاضر سامانه  میان برد  اصلی ارتش ترکیه است. این سامانه از دهه ۱۹۷۰ در خدمت این ارتش بود ولی در سال ۲۰۰۲ طی قراردادی  با ریتون امریکا ارتقائاتی  روی انها انجام شده است که شامل  تغییر رایانه  اتش و  ارتقا عناصر انالوگ با عناصری دیجیتال  است و ارتقا کنسول کاربران با تجهیزات و نماشگر های دیجیتال رنگی  است . ارتش ترکیه  در سال ۲۰۰۲ دست به سفارش ۸ اتش بار و ۱۷۵ موشک هاوک نسخه K و P  زد . این نسخه  مجهز به رادار سه بعدی  است و میتواند به جای موشک  هاوک موشک امرام نیز شلیک کند که هاوک امرام  نیز خوانده می شود. همکنون ۴۸ اتش بار هاوک در خدمت ترکیه است.

توپ ۳۵ م م اورلیکن: ۱۲۰  قبضه از این توپ ۲ لول ۳۵ م م  در شرکت ترکی ( Mechanical and Chemical Industry Corporation)  تحت امتیاز تولید شد .  تعدادی از این توپها  با تجهیز به یک رادار جستجو و یک رایانه  اتش تبدیل به سامانه  هدایت اتش  شدند. در این روش  دو  توپ به یک رادار جستجو  با برد ۴۰ کیلومتر تجهیز می شوند (شبیه سامانه اسکای گارد ولی نسخه ترکی ان)

راپیر: ترکیه در سال ۱۹۸۳ دست به سفارش ۳۶ اتش بار راپیر با ۷۵۰ موشک و ۱۲ رادار جستجوی بلیند فایرز که در سال ۱۹۸۵ طی سفارش دیگر دوباره ۳۶ اتش بار و  ۱۲ رادار  و ۵۱۵ موشک دیگر سفارش داد.  در سال ۱۹۹۶ طی سفارش  بزرگی  ۷۸  سامانه راپیر ۲۰۰۰ سفارش داد  که شامل  ۸۴۰ موشک راپیر مارک  ۲ بی  و ۱۲ رادار جستجو  نیز می شد . همچنین طی قرار دادی راپیر  های تحویل در دهه ۱۹۸۰ نیز به استاندارد راپیر  ۲۰۰۰ رسید.

استینگر:  اولین  بار ترکیه در سال ۱۹۸۶ دست به سفارش موشک استینگر  زد اگرچه تمامی  سفارشات تا میانه دهه ۱۹۹۰ تحویل شد. ۴۸۰۰ موشک از انواع A و C تحویل این کشور شد. ۴۶۹ موشک دیگر در سال ۱۹۹۳ سفارش داده شد  و ۹۰ موشک در سال ۲۰۱۱٫ در این میان برای تجهیز برخی واحدهای که دارای لانچر های چند گانه هستند در سال ۱۹۹۹ این کشور پنچ  رادار هشدار  دهنده  MPQ-64 را نیز سفارش داد. حدود ۱۰۸ تا ۱۲۰ لانچر هم اکنون در خدمت ارتش ترکیه است.

سامانه پدافند هوایی Atilgan PMADSاین سامانه در ترکیه  توسعه یافت که شامل  یک لانچر با هشت موشک استینگر و یا ایگلادر صوت در خواست مشتری خارجی است. این سامانه شامل  یک لانچر  پرتاب که دارای یک سایت دید حرارتی و مسافت یاب لیزری است  که استفاده از سامانه  در  شب را نیز  ممکن می سازد . همچنین لانچر دارای یک  مسلسل ۱۲٫۷ م م هماهنگ با لانچر پرتاب استینگر  نیز است . این سامانه کاملا مشابه سامانه اونجر است . لانچر بر روی شاسی چرخدار ویا شنی دار میتوان نصب شود و میتوان  لانچر  چهار تایی و یا هشت تایی روی خودرو سوار کرد . گفته شده ۱۵۰  عراده ام۱۱۳ برای حمل این سامانه تغییر یافته است. این سامانه  به قزاقستان و بنگلادش (با موشک ایگلا) و هلند با استینگر فروخته شده است.

ترکیه  مجهز به موشک پاتریوت نیست ولی پاترویت های امریکایی و آلمانی در این کشور در قالب ناتو مستقر هستند.