خودروی BMP-T ملقب به ترمیناتور ، خودرویی معروف و شناخته شده است و نیازی به معرفی ندارد. خودرویی که به دلیل شکل ظاهری و تسلیحات خاصی که دارد ، از جذابیت زیادی برخوردار است. تقریبا هر کسی که به موضوعات نظامی علاقمند است ، ترمیناتور را دوست دارد. واقعا هم دوست داشتنی است. شاسی تانک تی ۹۰ مجهز به برجک با دو توپ ۳۰ میلیمتری و چهار لانچر موشک آتاکا و تیربار پی کا و همچنین دو نارنجک انداز خودکار ۳۰ میلیمتری نصب شده بر روی شاسی خودرو ، تسلیحات ترمیناتور را تشکیل میدهند.

شاید شما هم از آن دسته افرادی باشید که تصور می کنند که هر کشوری که کاربر تانک است ، میبایست دهها و صدها دستگاه از این خودرو را نیز به خدمت بگیرد تا از تانکهای خود پشتیبانی کند. و یا اینکه ترمیناتور یک خودروی مخصوص نبردهای نامتقارن و یا شهری است و میبایست هر ارتشی دهها و صدها دستگاه از آنرا در اختیار داشته باشد و …

روسیه که خود طراح و سازنده ترمیناتور است ، این خودرو را به خدمت نپذیرفت. این امر به چند دلیل صورت نگرفت. اول اینکه ترمیناتور از شاسی تانک دوران شوروی استفاده میکند. دوم اینکه اصلا آینده این خودرو مشخص نیست. آیا اصلا در آینده به چنین خودرویی نیاز است یا خیر ، هنوز مشخص نیست. هزینه های نگهداری ترمیناتور از یک تانک بیشتر است و قیمت خود ترمیناتور نیز هم سنگ یک تانک و شاید هم کمی بیشتر از آن باشد. اما با این حال قدرت آتشی معادل یک تانک را ندارد. جالبتر آنکه پوشش زاویه آتش بیشتر از یک تانک را هم ندارد. یعنی عملا زاویه بیشتری را برای اجرای آتش نسبت به یک تانک را پوشش نمی دهد. بدین معنا که نارنجک اندازهای نصب شده روی شاسی تنها رو به جلوی خودرو توان آتش دارند (البته با زاویه جابجایی محدود) تمامی تسلیحات نصب شده بر روی برجک هم همگی به یک سو توان اجرای آتش را دارند. در نتیجه عملا یک ترمیناتور زاویه آتش بسیار بیشتری نسبت به یک تانک را ندارد. از سویی دیگر تخصص این خودرو نبرد شهری و نامتقارن است. در حالیکه ممکن است چنین نبردهایی اصلا برای ارتشی رخ ندهد.

امروزه تانک های نوین غربی دارای کیت های افزایش بقاپذیری و قدرت آتش و در مجموع افزایش کارآیی تانک در نبردهای شهری و چریکی و نامتقارن هستند. مثلا کیت TUSK که برای تانک آبرامز طراحی شده است. با نصب این کیت بر روی آبرامز از یک سو بقاپذیری و حفاظت تانک در محیطهای شهری و در نبردهای چریکی و نامتقارن افزایش می یابد و هم از نظر تسلیحاتی نیز تانک قادرست به شکل مستقل زوایای بیشتری را تحت پوشش آتش خود قرار دهد. این قبیل کیت ها پوشش نظارتی بیشتری را برای تانک نسبت به محیط پیرامون خودذفراهم میکنند. در ارتش های غربی زمانی که تانک بخواهد وارد محیط شهری شود و یا در نبردهای چریکی و نامتقارن شرکت کند ، مجهز به کیت های مخصوص میشود. با وجود این کیت ها و نصب آن بر روی تانکها و افزایش بهره وری آنها ، دیگر نیازی به یک خودروی اختصاصی و‌مجزا مثل ترمیناتور ، برای چنین نبردهایی وجود ندارد. حتی خود روسیه هم به همین دلیل ترمیناتور را به خدمت نپذیرفت. وقتی می توان یک تانک را با ارتقائاتی و با کیت مخصوص برای نبردهای شهری و نامتقارن آماده کرد ، چرا میبایست یک خودروی اختصاصی را برای این کار به خدمت گرفت؟

مثلا تانک آبرامز مجهز به کیت TUSK که کارآیی رزمی تانک را در نبردهای نامتقارن و چریکی و همچنین نبردهای شهری افزایش میدهد است.

وقتی بتوان با یک کیت مخصوص ، یک تانک را برای نبرد شهری و یا نبردهای چریکی و نامتقارن آماده کرد ، دیگر چه نیازی به خودروهای تخصصی و تک منظوره ای مثل BMP-T ترمیناتور است؟

علی محمدی