گردباد روس

“اسمرچ” در سال ۱۹۸۶ پدیدار شد و در سال ۱۹۸۹ در نیروی مسلح پذیرفته شد. در زمان میان این دو، سیستم هایی همچون “بی ام ۱۳“، “بی ام ۱۴“، “گراد“ (تگرگ)، “اوراگان“ (طوفان) و مدل‌های تغییر یافته آنها وجود داشتند. به گفته “نیکلای ماکاروفتز“ دکترای علوم فنی و مدیر کل موسسه علمی – تولیدی “اسپلاو“ در شهر تول و همچنین طراح و تولید کننده سیستم رآکتیو آتشبار، این سیستم‌ها در جهان از لحاظ محبوبیت جایگاه دوم را و آن‌هم تنها پس از اسلحه خودکار “کالاشنیکوف” به خود اختصاص داده‌اند. این مطلب نیاز به اثبات ندارد و حوادث اخیر در منطقه نیز گواه این گفته هستند.

نیکلای ماکاروفتز: بدین ترتیب باید گفت که جهان جنگجو، مدت بسیاری است که بدون حضور ما هم از عهده کار بر می‌آید. هرچند باید یادآور شد که “مدل پارتیزانی” این سلاح که مردم افغانستان و مجاهدین در این کشور توسط آن ارتش ما را مورد هدف قرار می دادند نیز در شهر تول “بنا به تصمیم کمیته مرکزی حزب کمونیست اتحاد شوروی برای کمک به کشور ویتنام که با متجاوز آمریکایی نبرد می کرد” ساخته شده بود و به دست آنان افتاده بود.

مکانیزم عمل 

شلیک راکت‌ها از این سامانه می‌توانند بصورت تکی و یا پرتاب پشت سر هم تمامی ۱۲ راکت‌ها سیستم گردباد باشند و شلیک تمامی آنها بطور کامل در مدت زمان ۳۸ ثانیه صورت گیرد. شلیک راکت‌ها توسط اپراتور از داخل کابین و یا به‌صورت کنترل از راه دور صورت می‌گیرد،حجم آتش تمام لانچرها سطحی از منطقه نبرد را در محدوده ۶۷۲ هزار مترمربع با دقت ۱۵۰متر را برای هر راکت شلیک شده در بر می‌گیرد که با توجه به قدرت و حجم آتش این سامانه تقریبا” سه برابر دقیق‌تر از آتش هر توپخانه موجود در ارتشهای جهان می‌باشد. 

دقت بالای پرتاب راکت‌ها شلیک شده اسمرچ ناشی از حرکت دورانی در حین پرتاب و سیر پرواز به دور محور خود و تثبیت جهت مسیر حرکت توسط پرهه‌هایی که در پشت راکت نصب گردیده می‌باشند که برای افزایش دقت هدف‌گیری بیشتر به سیستم تصحیح مسیر و برد نیز مجهز گردیده‌اند.  این سامانه خودکششی راکت‌انداز تشکیل شده است از یک کامیون جنگی ماز (MAZ3-543) با چهار محور با موتور وی شکل(خورجینی) ۱۲ سیلندر که در ۲۰۰۰ دور موتور قدرت ۵۲۵ اسب بخار تولید می‌کند، این کامیون مجهز به گیربکس اتوماتیک سه دنده‌ای می‌باشد.

کامیون دیگری با همین مشخصات برای حمل راکتهای ۳۰۰ میلیمتری زاپاس سیستم راکت انداز خودکششی اسمرچ را همراهی می‌کند، حرکت این کامیون‌ها در زمین‌های ناهموار به راحتی صورت می‌گیرد. این کامیون‌ها به راحتی از شیب ۳۰ درجه و کانال‌های تا عمق یک متر گذر می‌کنند و برد این کامیون‌ها با باک سوخت کامل ۸۵۰ کیلومتر می‌باشد.

مشخصات

شاسی: MAZ-543M و یا MAZ-79111

تفاوت اسمرچ با سایر هم‌قطاران خود چیست 

حال باید دید که تفاوت سیستم‌های آتش‌بار “اسمرچ” با مدل‌های قدیمی خود، یعنی سیستم‌های “گراد” و “اوراگان” و سیستم معروف آمریکاییMLRS چیست؟ در وهله نخست، باید از برد و موثر بودن آن و نیز مساحت اصابت آن به نیروهای زنده و تجهیزات اشاره کرد. عملاً “اسمرچ”سلاحی با سطح کیفی جدیدی است که بطور چشمگیری از پیشنیان و همتاهای خارجی خود برتری دارد.

اگر “گراد” ۲۰ کیلومتر را نشانه می‌رود و مساحتی ۴ هکتاری را پوشش می‌دهد، “اوراگان” به ترتیب ۳۵ و ۲۹ و سیستم آمریکایی MLRS 30 و ۳۳را، باید گفت که برد شلیک “اسمرچ” ۱۲ موشکی، برابر با ۲۰-۷۰ کیلومتر است و در برخی از مدل‌های تغییریافته آن تا ۱۰۰ کیلومتر و مساحتی برابر با ۶۷ هکتار و یا ۶۷۲ هزار متر مربع را مورد هدف قرار می‌دهد.

در موشک “اسمرچ” که وزن آن ۸۰۰ کیلوگرم می‌باشد، ۲۸۰ کیلوگرم را مهمات تشکیل می دهد (کارشناسان تایید می‌کنند که این نیز تناسبی منحصر بفرد است). در شاسی موشک ۷۲ ذخیره مهماتی وجود دارد که وزن هر یک ۲ کیلوگرم است. دقت و شلیک رگباری “اسمرچ” در مقایسه با “گراد” و “اوراگان” دو تا سه برابر افزایش داده شده است. برای آماده‌سازی آن به حالت جنگ و هدفگیری، تنها به سه دقیقه زمان نیاز است که این نیز زمانی منحصر بفرد است. تا دشمن کشف کند که از کدام طرف به مقر و تجهیزات نظامی او شلیک شده و چه کسی گردباد فلزی بر فراز سرش فرود آورده، دستگاه سرد خواهد شد.

طبق اطلاعاتی که دستگاه‌های امنیتی روس منتشر کرده‌اند، “اسمرچ” در خارج از روسیه تنها به هند و کویت عرضه شده و مجوز ساخت آن نیز نه به کشوری داده نشده است. این راکت‌انداز حتی به کشوری فروخته نشده است. اما اگر کسی ناگهان آن را کشف کند، همگان باید بدانند که مسکو هیچ ارتباطی بدین مسئله ندارد. این نیز همچون “گراد” در خاور نزدیک، تقلبی است. اما شواهد خلاف این گفته را نشان می‌دهد. روس‌ها اسمرچ را به یاری بشار اسد فرستاده‌اند. ارتش سوریه نیز حملات گسترده‌ای به ‌وسیله این سامانه در مناطق جوبر و ادلب انجام داده است.

مشخصات فنی گردباد

وزن سامانه بدون مهمات(کیلوگرم): ۳۳۷۰۰

وزن سامانه با مهمات کامل (کیلوگرم): ۴۳۷۰۰

کالیبر( میلیمتر): ۳۰۰

وزن هر راکت (کیلوگرم): ۸۰۰ تا ۸۱۵

تعداد لانچر این سامانه: ۱۲ عدد

مینیم برد راکت (کیلومتر): ۲۰

ماکزیمم برد راکت (کیلومتر): ۹۰

مساحت محدوده انفجار(متر مربع) ۶۷۲۰۰۰

تعداد اپراتور: سه نفر

مدت زمان آتش: ۱۲ثانیه

سرعت کامیون حمل کننده در جاده شوسه: ۶۰ کیلومتر بر ساعت